Noneجریمه رانندگی یکی از مجازات‌هایی است که در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، تحت عنوان جریمه عدم احترام به حقوق رانندگان و عابران پیاده قرار می‌گیرد. اعمال این جریمه به معنای عدم رعایت قوانین رانندگی، عدم احترام به علائم راهنمایی و تجاوز از سرعت مجاز است.
جریمه راهنمایی و رانندگی می‌تواند به صورت نقدی یا غیرنقدی باشد. در بسیاری از کشورها، مبلغی به عنوان جریمه راهنمایی و رانندگی برای راننده تعیین می‌شود. به علاوه، در برخی کشورها، علاوه بر جریمه نقدی، امتیاز منفی نیز در پرونده رانندگی فرد به ثبت می‌رسد که در نهایت می‌تواند به باطل شدن گواهینامه رانندگی یا مجازات دیگری منجر شود.
در ایران، جریمه رانندگی برای رانندگان خودرو و موتورسیکلت به صورت نقدی تعیین می‌شود و در صورت عدم پرداخت، ممکن است به حبس تعزیری و محرومیت از دریافت گواهینامه رانندگی منجر شود. مجازات نقدی برای جریمه راهنمایی و رانندگی در ایران، بسته به نوع تخلف و میزان تخلف، متغیر است. علاوه بر این، امتیاز منفی در پرونده راننده متخلف به ثبت می‌رسد و در صورت رسیدن امتیازات منفی به میزان تعیین‌شده، گواهینامه باطل می‌شود.
احتمالا برای شما هم پیش آمده که مرتکب یکی از جریمه‌های رانندگی شده باشید و افسر راهور شما را جریمه کرده باشد. یا زمانی که قصد پرداخت خلافی را داشته باشید با طوماری از جریمه مواجه شوید. بد نیست بدانید که برخی از جریمه‌ها پس از ۶۰ روز دو برابر می‌شود و خیلی زود باید آنها را پرداخت کرد. بنابراین اطلاع از انواع جریمه رانندگی و قوانین مربوط به هر کدام اهمیت زیادی دارد.
جریمه دو برگی در صورتی صادر می‌شود که افسر راهنمایی و رانندگی، راننده را حین ارتکاب خلاف دیده باشد و راننده به ایست پلیس توجهی نکرده باشد. در این صورت پلیس دو برگ جریمه برای راننده صادر خواهد کرد که یکی به دلیل خلاف راننده و دیگری برای بی توجهی به ایست پلیس است.
جریمه‌های دو برگی از آن دست جریمه‌هایی است که راننده می‌تواند به آن اعتراض کند چراکه نه راننده به صورت فیزیکی در کنار پلیس حضور داشته است و نه پلیس برگه جریمه را به راننده تحویل داده است. در این حالت راننده می‌تواند به جریمه اعتراض کند که در زمان ثبت تخلف در آن مکان حضور نداشته و جریمه دو برگی به او مربوط نیست. البته باید در نظر داشت که پلیس در این نوع جریمه پلاک خودرو را ثبت می‌کند و اگر پلاک ثبت شده با خودرو یکی نباشد، راننده می‌تواند ادعا کند که جریمه متعلق به او نیست.
پیش‌فرض به این صورت است که جریمه در حضور راننده به او داده شود. قبض تسلیمی نیز مربوط به جریمه‌هایی است که پلیس راننده را از خلافی که مرتکب شده آگاه می‌کند و به وی دستور ایست می‌دهد. افسر راهنمایی و رانندگی با گرفتن مدارک لازم، قبض تسلیمی را به راننده می‌دهد. با توجه به اینکه در این نوع جریمه هم پلیس و هم راننده در محل حضور دارند، اعتراض به آن چندان موثر نیست.
در این نوع جریمه، راننده تمام اطلاعات مربوط به خودرو را ثبت می‌کند و به راننده تحویل می‌دهد به همین دلیل احتمال خطای آن بسیار پایین است و راننده در صورت اعتراض به موفقیت چندانی دست پیدا نمی‌کند.
یکی از متداول‌ترین جریمه‌های رانندگی، جریمه الصاقی است. این جریمه در حالی ثبت می‌شود که راننده خودرو را در جایی پارک کرده و است و خودش حضور ندارد. اگر افسر رانندگی خلافی مانند پارک ممنوع و… را مشاهده کند به صورت غیابی برای راننده جریمه صادر می‌کند و برگه جریمه به بدنه خودرو الصاق می‌شود.
در این نوع از جریمه اطلاعات خودرو از قبیل، پلاک، مدل، زمان و مکان جریمه روی قبض ثبت می‌شود. با توجه به اینکه تخلف این نوع جریمه توسط پلیس ثبت می‌شود و خود پلیس در محل ارتکاب تخلف حضور دارد، اعتراض به آن کار به جایی نخواهد برد، مگر در صورتی که راننده بتواند مستنداتی ارائه دهد.
دوربین‌های هوشمند به کمک هوش مصنوعی و به صورت اتوماتیک کلیه اطلاعات خودرو را ثبت می‌کنند. این دوربین‌ها در مکان‌هایی نصب می‌شود که نیاز به تحلیل فردی نباشد یعنی برای دوربین اینگونه تعریف می‌شود که هر خودرویی از این خیابان عبور کند، پلاک آن ثبت شود که در این صورت استثنایی وجود ندارد. بیشترین استفاده این دوربین‌ها برای محدوده طرح ترافیک و سرعت غیر مجاز است.
جریمه سرعت غیر مجازی که توسط دوربین ثبت شده باشد، یکی از سنگین‌ترین جریمه‌ها از نظر مبلغ محسوب می‌شود.
در مراکز پلیس تعداد زیادی اپراتور انسانی وجود دارد که هر کدام از آنها مسئول بررسی و نظارت بر دوربین‌های ثبت تخلف هستند. بررسی و نظارت اپراتورها ۲۴ ساعته است و به دلیل ثبت و ضبط تخلفات، امکان بررسی آن در روزهای آتی نیز وجود دارد.
جریمه‌هایی مانند پارک دوبل و پارک در محل ممنوع توسط دوربین‌های اپراتوری ثبت می‌شود. اگر جریمه‌های خودرویی در مجموع به یک میلیون تومان برسد، پلیس موظف است به صورت مکتوب و یا پیامکی به مالک خودرو اطلاع دهد. پیش از این، سقف جریمه همین یک میلیون تومان بود و بعد از آن با ارائه موعد پرداخت، دستور توقیف خودرو صادر می‌شد. اما چندی است که این سقف جریمه‌ها به سه میلیون تومان رسیده است.
توصیه می‌شود هر از گاهی و برای دوری از هرگونه دردسر درباره توقف تولید خودرو به دلیل نرخ بالای جریمه‌های خودرو، حتما جریمه‌های خودرویتان را استعلام بگیرد.
مبلغ جریمه‌های الصاقی و تسلیمی در صورتی که در مدت مشخص پرداخت نشود، دو برابر خواهد شد اما جریمه‌های دو برگی و ثبت‌شده با دوربین به هیچ عنوان دو برابر نخواهد شد. بهترین راه برای جلوگیری از دو برابر شدن جریمه‌ها پرداخت آن در زمان مشخص است. مهلت زمان پرداخت قبض‌های جریمه دو ماه پس از تاریخ درج شده در قبض است. گاهی پیش می‌آید که جریمه‌های دو برابر شده بخشیده می‌شوند و رانندگان در مدت زمان معینی می‌توانند جریمه‌های خود را بدون دو برابری پرداخت کنند.
اگر برای پرداخت جریمه خودرو مراجعه کرده و متوجه می‌شوید که مبلغ خلافی بیش از تخلفی است که تصور می‌کردید ثبت شده باشد، می‌توانید با مراجعه به مراکز پلیس +۱۰ نسبت به کاهش جریمه‌ها اقدام کنید. این اعتراض‌ها در مدت زمان کوتاهی بررسی و پاسخ داده می‌شوند و در صورتی که به پاسخ دریافت شده اعتراض دارید باید به واحد رسیدگی به تخلفات مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که تنها امکان کسر جریمه‌های الصاقی وجود دارد و جریمه‌هایی که با دوربین ثبت می‌شوند به هیچ وجه بخشیده نمی‌شوند.
پلیس راهور نرخ جریمه رانندگی برای سال ۱۴۰۲ را اعلام کرد. بیشترین نرخ جریمه برای رانندگان متخلف در کلانشهرها، مراکز استان، جاده‌های بین شهری و مناطق آزاد اعمال می‌شود که در جدول زیر درج شده است. همچنین هر عنوان جریمه کد تخلف مخصوص به خود را دارد.
طبق بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲، دولت پیش‌بینی کرده است درآمد حاصل از تخلفات رانندگی در سال ۱۴۰۲، حدود ۵۰ درصد کاهش می‌یابد.
این درآمد در سال آینده حدود ۲ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است.
عدم توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی و پرداخت نکردن به موقع جریمه‌ها موجب می‌شود تا بعد از مدتی مبلغ زیادی به حساب راننده و خودرو متخلف منظور شود. پلیس راهور برای این مورد راهکاری را در نظر گرفته و مالکان و رانندگان می‌توانند مبالغ جریمه را به صورت قسطی پرداخت کنند.
مراحل پرداخت جریمه برای خودروهایی که هنوز توقیف نشده‌اند:
نکات مهم:
۱- مالکان باید هنگام وارد کردن شناسه قبض و شناسه پرداخت دقت کنند تا کسر تخلف صورت گیرد.
۲- اگر شناسه‌ها به اشتباه وارد شود، مبلغ طی یک فرایند طولانی به حساب فرد برم می‌گردد. بنابراین در درج شناسه‌ها دقت شود.
۳- برای خودروهای توقیف نشده محدودیتی وجود ندارد، اما مبلغ جریمه باید به زیر یک میلیون تومان برسد تا از سوی پلیس به پارکینگ منتقل نشوند.
شرایط پرداخت قسطی خودروهای توقیفی به شرح زیر است:
در مرحله ترخیص خودرو نیازی به پرداخت وجه و قسط نیست و این موضوع کاملا به شرایط مالی فرد بستگی دارد.
مهر شکایت درج شده روی شناسه مالکیت وسیله نقلیه به عنوان ضمانت تعهد پرداخت قسط در زمان مقرر است.
با وجود این مهر، فروش ماشین تنها در صورت پرداخت تمامی خلافی در زمان معامله ممکن است.
این طرح شامل تمامی وسایل نقلیه شخصی و عمومی می‌شود.
پارک کردن در جایگاه پارکینگ خودروهای معلولین و جانبازان خلاف قوانین است و مصداق پارک در محل توقف ممنوع محسوب می‌شود.
این تخلف جریمه‌ای ۱۰۰ هزار تومانی به همراه دارد. همچنین خودرو فرد متخلف با جرثقیل به پارکینگ منتقل می‌شود.
هرگونه پوشاندن و مخدوش کردن پلاک خودرو با چسب، کاغذ، ماسک و … جهت تردد در طرح ترافیک، طرح آلودگی هوا و یا ساعات منع تردد مبلع یک میلیون و ۶۱ هزار و ۲۰۰ تومان جریمه به همراه دارد.
به غیر از جریمه نقدی خودروها جهت مخدوش کردن پلاک خودروها، صاحب خودرو به دلیل ارتکاب جرم به مراجع قضایی معرفی می‌شود.
طبق قانون، هرگونه دستکاری یا تغییر در ارقام پلاک وسایل نقلیه، حدود شش ماه تا یکسال برای فرد متخلف، جریمه داشته باشد.
پوشاندن پلاک با تکه‌ای پارچه، کاغذ یا طلق مشکی از سوی دارندگان موتور سیکلت، جریمه دارد.
در صورت مشاهده این موارد موتورسیکلت توقیف می‌شود.
رییس پلیس تهران بزرگ اوایل مرداد ماه اعلام کرد باید با پدیده سگ گردانی و همراه داشتن سگ در خودروها برخورد شود و این اقدام توسط صاحب خودرو به توقیف آن منجر خواهد شد.
تردد خودروها، موتور سیکلت‌ها و خودروهای سنگین در تونل‌های شهری و بین شهری با محدودیت هایی همراه است. به تازگی پلیس راهور تردد انواع موتورسیکلت و کامیون‌ها در تونل‌های شهری را ممنوع اعلام کرده است.
تردد خودروها با سرعت غیر مجاز و تعیین شده برای تونل‌های شهری تهران متغیر است.
فرمانده کل انتظامی کشور به مناسبت عید مبعث و پیروزی انقلاب اسلامی اعلام کرد:
سرهنگ فیروز کشیر، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ گفت:
سردار سید کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور فراجا در دی‌ماه ۱۴۰۲ درباره افزایش جرایم رانندگی گفت:
سرهنگ محمد رازقی، معاون عملیات پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ خبر داد:
سردار سید کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی اعلام کرد:
رییس مرکز اطلاع رسانی پلیس راهور تهران گفت:
سرهنگ علی اصغر شریفی، رئیس اداره اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران بزرگ، گفت:
سرهنگ رابعه جوانبخت، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ گفت:
پلیس راهور تهران بزرگ درباره جریمه افرادی که پلاک خودرو خود را دستکاری می‌کنند، گفت:
جانشین پلیس راهور اعلام کرد از وزارت دادگستری درخواست شده تا مبلغ جریمه ۷ تخلف را بیش از ۱۰۰ درصد افزایش دهند. سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، انحراف به چپ و مخدوشی پلاک جزو تخلفاتی هستند که پلیس می‌خواهد جریمه آنها به بیش از یک میلیون تومان افزایش پیدا کند. جریمه رانندگی در مستی به ۲ میلیون تومان افزایش می‌یابد. تخلفات غیر حادثه‌ساز مانند نبستن کمربند ایمنی و پارک دوبل شامل این افزایش نیستند.
در آینده نزدیک، راننده‌هایی که در تخلف‌های ترافیکی حرفه‌ای هستند، باید منتظر مجازات‌های جایگزین باشند. رئیس پلیس راهور فراجا علت این تصمیم را اثربخش نبودن میزان جریمه نقدی عنوان کرده است.
در صورتی که پیامکی با سرشماره POLICE به شماره موبایل مالک خودرو مبنی بر بی‌حجابی ارسال شود، با این روش می‌توان به آن اعتراض کرد:
نمایندگان مجلس برای سال ۱۴۰۲ تصویب کردند که پلیس راهور باید جرایم راهنمایی و رانندگی را از طریق پیامک به اطلاع مالکان خودروهای متخلف برسانند. پرداخت هزینه این پیامک‌ها بر عهده راننده متخلف است. هزینه دریافتی از این طریق، به خزانه کل کشور واریز می‌شود.
بر اساس ماده ۷۳۰ قانون تردد، مخدوش کردن پلاک (به عمد و غیر عمد) و نداشتن پلاک می‌تواند ۶ ماه الی یک سال حبس برای مالک خودرو به همراه داشته باشد. این جریمه محرض و غیر قابل بخشش خواهد بود.
در صورت بروز تخلف، خودرو به پارکینگ فرستاده می‌شود و شخص خاطی به مراجع قضایی معرفی خواهد شد.
بر اساس اصلاحیه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، از ۱۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲، افرادی که ارتفاع ماشین خود را تغییر بدهند، در اولین مرحله ۱۸ میلیون تومان جریمه خواهند شد.
در صورت تکرار تخلف، این خودروها به سود دولت توقیف می‌شوند.
در تصادفاتی که خسارت تا بیست میلیون تومان است، نیازی نیست رانندگان منتظر حضور پلیس باشند و ترافیک ایجاد کنند.
بر اساس آیین‌نامه رانندگان باید در تصادفات خسارتی وسیله نقلیه را به سمت راست راه منتقل کنند، ولی در تصادفات جرحی و فوتی باید صحنه حفظ شود تا پلیس در صحنه تصادف حضور یابد.
طبق مواد ۱۱۴ و ۱۱۵ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، هنگام خراب شدن خودرو یا تصادف، راننده حتما باید از مثلث خطر برای هشدار به رانندگان دیگر استفاده کند. این مثلث باید در فاصله ۷۰ متری خودرو قرار بگیرد.
جریمه خودروهای فاقد معاینه فنی در تهران و برخی شهرهای بزرگ توسط دوربین‌ها انجام می‌شود. تمام خودروهایی که از تاریخ تولیدشان بیش از ۴ سال گذشته باشد، باید برای دریافت معاینه فنی اقدام کنند. خودروهای بدون معاینه فنی به صورت روزانه جریمه و پیامک‌های آن برای افراد ارسال می‌شود. در حال حاضر، روزانه ۱۲ هزار وسیله نقلیه برای نداشتن معاینه فنی جریمه می‌شوند. از ابتدای سال تا امروز، یک میلیون و ۲۰۰ هزار جریمه برای خودروهای بدون معاینه فنی ثبت شده است.
خودروهای دودزا هم جریمه و هم اعمال قانون و متوقف می‌شود. جریمه خودروهای دودزا ۶۳ هزار تومان است و برای هر روز نداشتن معاینه فنی ۵۲ هزار و ۵۰۰ تومان جریمه برای راننده این خودروها در نظر گرفته خواهد شد. خودروی دودزا با دریافت پلاک اعزام به تعمیرگاه، باید به تعمیرگاه برود و نقص موجود را رفع کند. پس از آن به مراکز معاینه فنی رفته و مجددا به پلیس مراجعه کند.
به گفته سرهنگ ابراهیم‌پور، رئیس مرکز اجراییات پلیس راهور فراجا، امکان پرداخت جرایم ثبت‌شده در سامانه راهور از طریق درگاه‌های الکترونیکی بانک‌های مجاز فراهم شده است.
در حال حاضر چندین روش برای پرداخت قبوض جریمه در دسترس رانندگان است.
تخلفات و جرایم رانندگی از طریق پیامک به شماره تلفن همراه ثبت شده در سامانه شماره‌گذاری به مالکان خودرو اعلام می‌شود.
در صورت عدم ثبت شماره تلفن همراه مالک خودرو در سامانه، رانندگان می‌توانند با مراجعه حضوری به مراکز تعویض پلاک یا مراجعه به وبگاه راهور ۱۲۰، اطلاعات خودرو را از طریق سامانه سخا به‌روز کنند.
اگر فردی نسبت به جریمه رانندگی صادر شده اعتراض داشته باشد، می‌تواند تا ۶۰ روز از تاریخ ثبت یا ابلاغ جریمه با در دست داشتن مستندات به دفاتر پلیس+۱۰ یا مرکز اجرائیات راهور سراسر کشور مراجعه کند.
توقیف وسایل نقلیه با دو شکل توقیف موقت در محل و انتقال خودرو به پارکینگ انجام می‌شود. مدت زمان توقیف خودرو بر اساس تخلف صورت گرفته متفاوت است. در طرح توقیف موقت، خودروها معمولا به مدت ۲ تا ۵ ساعت در محل توقیف می‌شوند، اما گاهی ممکن است این توقیف تا ۱۲ ساعت هم طول بکشد. راننده در طول مدت توقیف اجازه حرکت دادن خودرو خود را ندارد. توقیف ساعتی خودرو به معنی عدم جریمه راننده خاطی نیست.
هدف از تعیین جریمه راهنمایی و رانندگی، افزایش ایمنی و حفاظت از زندگی و اموال عابران پیاده و رانندگان است. بنابراین، رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی، به علاوه پرداخت جریمه در صورت تخلف، می‌تواند به کاهش تعداد تصادفات و صدمات جانی و مالی منجر شود. بهترین راه برای جلوگیری از جریمه شدن، رعایت قوانین و مقررات رانندگی، احترام به علائم راهنمایی و رانندگی با سرعت مجاز است.
نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو۴۵
