خوش‌بینی به آینده خودروهای پاک

دنیای اقتصاد :

ماه مارس گذشته دونالد ترامپ در سخنانی آتشین به‌شدت از خودروهای برقی انتقاد کرد و مدعی شد این خودروها نه ‌‌تنها گران هستند، بلکه مسافت زیادی راه نمی‌‌روند.به نظر می‌رسد بسیاری از خریداران خودرو با سخنان ترامپ موافق هستند. در آمریکا آمار تحویل این خودروها چند ماه بدون تغییر ‌‌مانده است. در اروپا هم این آمار چندان امیدبخش نیست. اواخر ماه آوریل شرکت تسلا که به‌‌ عنوان یک نقش‌‌آفرین عمده در حوزه خودروهای برقی شناخته می‌شود، از کاهش فروش و درآمدهای خود خبر داد.
از ابتدای ژانویه تاکنون، از ارزش سهام تسلا در بورس حدود ۳۳۰ میلیارد دلار کاسته شده است. ارزش پنج استارت‌آپ فعال در حوزه خودروهای برقی نیز که در سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۴۰۰ میلیارد دلار بود، امروز به ۵۸ میلیارد دلار سقوط کرده است. برخی دیگر از خودروسازان باسابقه‌ای که به عرصه تولید خودروهای برقی وارد شده‌اند نیز در سیاست‌‌های خود تجدیدنظر کرده‌‌اند. فورد سرمایه‌گذاری از پیش برنامه‌‌ریزی‌‌شده خود به میزان ۱۲ میلیارد دلار را به تاخیر انداخته است. شرکت مرسدس بنز اعلام کرده است تا سال ۲۰۳۰، یعنی پنج سال دیرتر از آنچه در ابتدا وعده داده بود، به هدف خود برای فروش خودروهای برقی به تعداد برابر با خودروهای بنزینی، خواهد رسید. با توجه به این اتفاقات، ممکن است تصور کنید آینده خودروهای برقی تیره و تار است. اما از منظر نویسندگان نشریه اکونومیست، نشانه‌‌های زیادی وجود دارد که انتظار داشته باشیم این روند این گونه ادامه نخواهد یافت و امید به بهبودی وجود دارد. صنعت خودروهای برقی امروز ممکن است با‌گذار از دوره کنونی در مسیر پایدارتری به سمت دوره رانندگی بدون کربن حرکت کند.
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل، یکی از دلایل ابراز خوش‌بینی آن است که رکود اخیر تا حدی ناشی از «عوامل چرخه‌ای» است. فروش بین سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به سرعت رشد کرد، زیرا بازار پس از پایان همه‌گیری کرونا شاهد دوره‌ای از ولخرجی مصرف‌کنندگان بود. بسیاری از خودروهای برقی که امروز بدون مشتری مانده‌اند، اگر در آن دوران عرضه می‌شدند، متقاضی داشتند. درست مانند بسیاری از لپ‌‌تاپ‌‌ها، تلفن‌‌های هوشمند و سایر ابزارهای بادوام که اکنون در حال خاک خوردن هستند. نرخ بهره بالاتر به این معناست که آمریکایی‌‌هایی که دو سال پیش کمتر از پنج‌درصد در سال برای وام خودرو سود پرداخت می‌‌کردند، اکنون باید بیش از ۸‌درصد بپردازند. این یک مشکل جدی است، به‌خصوص وقتی در بسیاری از نقاط یک خودروی برقی معمولی بین چهل تا شصت‌درصد از خودروهای بنزینی گران‌تر است.
سخنان ترامپ در مورد هزینه‌‌های خودروهای برقی ممکن است امروز درست به نظر برسد، اما شرایط در آینده نه چندان دور تغییر خواهد کرد. اضافه پرداخت برای بسیاری از مدل‌‌های برقی در حال کاهش است.  قیمت مواد اولیه باتری مانند لیتیوم و همچنین سایر اجزای آن، کاهش ‌‌یافته است. پنج سال پیش قیمت خودروهای شاسی‌‌بلند برقی دو تا سه برابر قیمت همتایان پر‌مصرف بنزینی خود بود. اما امروز می‌توانید فورد F-۱۵۰ لایتنینگ را با قیمتی کمتر از چهل‌هزار دلار، یعنی فقط چهارهزار دلار بیشتر از نسخه بنزینی پیکاپ محبوب آمریکایی‌‌ها خریداری کنید؛ ۴۰۰۰دلاری که در عرض یک سال با عدم‌ نیاز به بنزین جبران خواهد شد. همچنین شارژ باتری خودروهای برقی به دلیل افزایش ایستگاه‌‌های شارژ درمقایسه با گذشته خیلی سهل‌‌تر شده است. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، در چین در حال حاضر خودروهای برقی به طور متوسط گزینه ارزان‌‌تری محسوب می‌‌شوند.
قیمت خودروهای برقی کوچک دو سوم قیمت یک خودروی بنزینی مشابه است. بر اساس یک نظرسنجی جدید توسط شرکت مشاوره آلیکس پارتنرز، ۹۷‌درصد از خریداران خودروی چینی می‌‌گویند خودروی بعدی آنها با باتری کار خواهد کرد. خودروسازان قدیمی نیز ممکن است از تجربه چین درس بگیرند. در حالی ‌‌که خریداران اولیه، خودروی تسلا را به ‌‌عنوان یک کالای تجملی برای نمایش جایگاه اجتماعی خود می‌‌خریدند، چینی‌‌ها در حال حاضر خودروهای عادی برند «بی‌وای‌دی» را می‌‌خرند، چون قیمت مناسبی دارد. تولیدکنندگان غربی لازم است به ‌‌جای تمرکز بر مدل‌‌های گران‌قیمت و خودروهای لوکس، به تولید خودروهای میان رده هم توجه نشان دهند. تا تحقق آن شرایط، قیمت بالای این خودروها، تقاضا را تحت فشار قرار خواهد داد و امکان بهره‌گیری از «مزیت مقیاس» را از دسترس خودروسازان غربی خارج خواهد ساخت.
این واقعیت که سرمایه‌گذاران هوشمندتر شده‌اند را نیز باید لحاظ کرد. آنها دیگر حاضر نیستند میلیاردها دلار در هر استارت‌آپی که در حوزه خودروهای برقی فعال است، سرمایه‌گذاری کنند.آنها تنها آمادگی دارند که روی آینده شرکت‌هایی که هدف تولید انبوه را دنبال می‌کنند، شرط‌بندی انجام دهند. قیمت سهام تسلا وقتی اوایل ماه جاری اعلام شد ایلان ماسک قصد دارد یک ناوگان خودروهای خودران را جایگزین یک خودروی تسلای ۲۵‌هزار دلاری کند، سقوط کرد. قیمت سهام این شرکت، پس از تجدید نظر در این تصمیم به جای اول بازگشت. قیمت سهام جنرال موتورز که مدیرانش این هفته در یک جلسه گزارش دهی از برنامه تولید محصولات برقی با بازار انبوه سخن گفتند، تاکنون در سال‌جاری ۲۵‌درصد افزایش یافته است.
دولت‌‌های غربی که نگران تغییرات آب‌‌وهوایی و تبعات منفی افزایش قیمت‌‌ نفت هستند، می‌توانند با تسهیل ورود خودروسازان چینی به بازارهای خود، انقلاب خودروهای برقی را تسریع کنند. طبق بررسی الیسکس پارتنرز، از هر ۱۰آمریکایی، ‌‌بریتانیایی، فرانسوی و آلمانی، هفت نفر به گزینه خرید خودروی چینی در صورتی که این خودروها ۲۰‌درصد از مشابه غیر‌چینی ارزان‌‌تر باشند، فکر خواهند کرد. تاکنون سیاستگذاران بر افزایش ظرفیت شارژ خودروهای برقی (که همیشه از آن استقبال شده) ‌‌ و اعطای یارانه (که طرفداران کمتری دارد) تمرکز کرده‌‌اند. اما شاید بهتر باشد آنها موانع موجود سر راه ورود خودروهای چینی به جاده‌‌ها را مرتفع کنند. این موضوع نه‌‌ تنها موجب خوشحالی رانندگان خواهد شد، بلکه با افزایش رقابت سبب می‌شود خودروسازان تثبیت‌شده نیز در سیاست‌‌های خود تجدیدنظر کنند.